Ayuntamiento de Beriain

BERIAINEN ERAILDAKO 19 LAGUNEN OMENEZKO EKITALDIA

Beriaingo Udalak frankismo garaian herrian eraildako 19 pertsonak omendu ditu larunbat honetan, urriak 2. Oroitzeko ekitaldia Memoriaren Parkean egin da, eta ofizialki inauguratu da. Oroimenezko eskultura bat ere jarri dute, eta 19 fusilatuen izenak biltzen dituen plaka bat, Cabanillas, Aibar, Genevilla, Milagro, Torres del Rio eta Iruñetik etorritakoak.

• Martín Azparren Gil
• Andrés Goyeneche Guembe
• Ildefonso Ibero Guembe
• Pablo Martínez Pérez, Pedro Aguado Mateo
• Pedro Luis Aguado Sainz
• Teófilo Julio Cervera García
• Manuel Jimeno Gil
• Macario Pedro Marín Martínez
• Dámaso Julián Paz Peralta
• Luis Pérez Galindo
• Victoriano San Vicente Gil
• Pablo Barco Martínez
• Serapio Lebrero Canraso
• Rufino Rodero Sánchez
• Isidoro Torrecilla Granell
• Otilio García Falces
• Anselmo Navarro Bujanda
• Florentino Rubio Martínez

Nafarroako Memoriaren Institutuak, gorpuzkiak berreskuratu ez dituzten arren, Beriaingo udalerrian hil zituztela jakin du, eta ez du baztertzen 19 pertsona horiei beste biktima batzuk gehitzea.

Joseba Eceolaza idazleak gidatu du ekitaldia, eta barkamena eskatzen hasi da “frankismoan eraildako pertsonen oroimena itzultzera berandu iritsi garelako. Askoren begiek indarkeria gehiegi ikusi dute. Iragana ezin dugu aldatu, baina etorkizuna nola eraiki aukeratu dezakegu. Eraildakoak gogoratuz, oinarriak jartzen dira inork ez ditzan hilketak berriz justifikatu. Senideak zarete zentroa, baina garrantzitsua da erakundeek laguntzea eta bultzatzea. Laguntzea defendatzea da, eta gure oroimena defendatzen duen jendea behar dugu “.

Jose Manuel Menendez Beriaingo alkateak ofizialki ireki du omenaldia, erakundeen, agintarien eta, batez ere, senideen presentzia eskertuz. Hasteko, Beriaingo Memoriaren Parkea aipatu du: “Errepresaliatutako milaka nafarrak oroitzen dituen eta diktadura frankistaren eskuetan sufritu zuten pertsona guztiei aitortza publikoa eman nahi dien parkea da. Mina konpondu behar dugu, haren duintasuna eta errealitate justuago eta demokratikoago bat lortu nahi izan zutenen balioak aitortu behar ditugu. Oroimenaren betebeharra defendatzen eta aldarrikatzen jarraitu behar dugu, eta haien izenak zabaldu, izan zirenaren harrotasunarekin. Eskakizun demokratikoa da, eta geure buruarekin eta gure historiarekin dugun zorra. Guretzat oraindik bizirik daude eta izan zirena izaten jarraituko dute; gizon eta emakume askeak. Azkenik, memoriarik gabe demokraziarik ez dagoela gogorarazteko eskatuko nizueke “.

Bigarren hitzaldia Ana Ollo Herritarrekiko eta Erakundeekiko Harremanetarako kontseilariarentzat izan da, eta Beriaingo Udalak antolatutako ekitaldia eskertu du: “Erakundeak berandu iritsi gara, baina konbentzituta eta indartsu iritsi gara. 2015etik, Nafarroako Gobernua gogotsu ari da lanean memoriaren politika horietan. Ezin dugu onartu gure gazteak desoroimenean haztea “.

Era berean, Beriaingo oroimenaren parkeko eskultura nabarmendu du: “Ramon Llamasen Lurreko zerua, frankismoaren indarkeriaren biktima guztiak omentzen ditu, eta indarkeria horrek, gainera, haren oroitzapena eta memoria hil nahi izan zituen. Gorpuak berreskuratzeko lanean jarraituko dugu. Nafarroak 3.000 pertsona izan zituen erailak, etxetik aterata eta epaiketarik gabe, erailak. Pertsona asko erbesteratu ziren eta ez ziren itzuli. Emakume umiliatuak izan ziren, zitalduak; emakumeak, fusilatuen alabak. Espazio publiko horiek beharrezkoak dira, 36ko kolpistek eragindako indarkeria izugarria ikusarazteko eta horri buruz hausnartzeko. Memoriarik gabe, ezin gara elkarbizitzan eta bakean bizi “.

Amaitzeko, “Memoria politikekin, hobitik ateratzearekin, DNA bankuarekin, memoria lekuekin eta belaunaldi berriei helaraztearekin dugun konpromisoa berretsi du. Biktimei eta familiei zor diegu, eta gizarte gisa zor diegu “.

Ekitaldiak ikaratu egin du Memoriaren Parkean hitzordua izan duen publikoa, Pablo Barco Martinezen bizbiloba Amaia Barco. oso hunkituta irakurri baitu bere birraitonak 1936ko abenduaren 24an bere emazteari bidali zion gutun bat, kartzelatik bere pazkoei zorionak emateko, eta, bertan, aita gisa, bere familiari gau honetan bezalako emozio latz batean lagundu ezin izateak sortzen zion zigorra nabarmentzen du: ” Zure historia izan da gure borroka-motorra. Gaur ahotsa eman nahi dizugu, zure ahotsa bizitza delako. Eskerrik asko hainbeste irakatsi diguzulako “, adierazi du Amaia Barcok.

Era berean, Angel Cervera Teofilo Julio Cervera Garcíaren semearen testigantza hunkitua jaso du; izan ere, bere 90 urte baino gehiagori Bartzelonatik Beriainera bidaiatu du bere aitari omenaldia egiteko. Bertan kontatu duenez, 36ko uztailaren 18an aita etxetik eraman zuten deklaratzera joateko, eta ez zuten berriro ikusi. Berak ere kontatu du nola kendu zieten garia eta nola bizi zen ama, egunen batean denak hilko zituzten beldurrez. Ezin izan die malkoei eutsi haurtzaro hori aitarik gabe eta ama batekin gogoratzean, beti negarrez eta beldurrez.

Omenaldian hainbat musika pieza abestu dituzte Goizalde abesbatzak eta “tres Navíos” musika taldeak, Arantxa eta Nazarírekin. Pedro Rodriguez Rojok eta bere alabak gazteleraz eta euskaraz irakurri dute horretarako idatzitako poema bat. 19 errepresaliatuen izenak irakurri dituzte, lore eskaintza bat egin diete, eta eskulturaren ondoan dagoen plaka batean geratuko dira betiko haien izenak; Aurresku bat ere irakurri dute, eta maitasunez eta oroitzapenez bete dute ekitaldia, “Memoriarik gabe ez baitago demokraziarik“.

 IKUSI OMENALDIAREN BIDEO OSOA (Link)